Công Dụng của Chỉ Thực về Nhuận tràng và tiêu đờm

Mục lục

Đặc Điểm, Thành Phần và Công Dụng của Chỉ thực

Cây Chỉ Thực (Fructus aurantii Immaturi) là một dược liệu quan trọng, thuộc họ Cam (Rutaceae). Cây này còn có các tên gọi khác như Trấp, Chấp, Kim quất, Khổ chanh và nhiều tên khác. Chỉ thực có công dụng trị bệnh hiệu quả trong cả y học cổ truyền và y học hiện đại.

Đặc Điểm Tự Nhiên

Cây Chỉ Thực là cây gỗ cao từ 4 – 5m. Cây có cành nhánh nhiều, cành dài và có gai nhọn. Lá cây có hình trái xoan, dài từ 5 – 10cm và rộng 2,5 – 5cm. Hoa của cây có màu trắng, tập hợp thành xim nhỏ ở nách lá.

Quả có hình cầu, khi chín có màu da cam, bề mặt quả xù xì. Quả có đường kính khoảng 6 – 8cm và có vỏ ngoài màu xanh đen hoặc nâu thẫm, với các nếp nhăn và lỗ nhỏ hình hạt. Quả có mùi thơm mát, vị đắng và hơi chua.

Chỉ thực là gì?, Tác dụng, Cách sử dụng, Mua chỉ thực ở đâu?

Phân Bố và Thu Hái

Cây có nguồn gốc từ Ấn Độ và Malaysia. Sau đó, cây lan rộng ra các nước Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam và miền Nam Trung Quốc. Ở Việt Nam, cây mọc hoang và được trồng tại nhiều tỉnh miền Bắc như Hà Nam, Cao Bằng, Ninh Bình.

Dược liệu được thu hái vào tháng 4 – 6, khi quả non rụng dưới gốc cây. Quả có đường kính dưới 1cm dùng nguyên, còn quả lớn hơn thì bổ đôi theo chiều ngang. Sau đó, rửa sạch, ủ mềm, cắt lát hoặc sao giòn để làm dược liệu.

Bộ Phận Sử Dụng

Bộ phận sử dụng chủ yếu là quả non. Sau khi thu hái, quả được chế biến và phơi khô để sử dụng. Quả non được sử dụng rộng rãi trong các bài thuốc Đông y để điều trị bệnh.

Thành Phần Hóa Học

Cây Chỉ Thực chứa nhiều hoạt chất quan trọng, bao gồm:

Tinh dầu: Tinh dầu hoa chứa các thành phần chính như linalool (34,4%), linalyl acetate (11,3%), và limonene (10,9%).
Pectin, saponin, alcaloid, acid hữu cơ.
Tinh dầu trong vỏ quả chứa chủ yếu limonene (90,6%).
Flavonoid như hesperidin và neohesperidin có tác dụng chữa bệnh tốt.

Công Dụng

Theo Y Học Cổ Truyền

Trong Đông y, cây có tính hơi hàn và vị đắng. Cây có tác dụng phá khí, tiêu tích, hóa đờm và tiêu bĩ. Cây được dùng để điều trị các bệnh lý như:

Thực tích và thực nhiệt tích gây táo bón.
Đàm trọc ứ trệ ở ngực gây đau ngực, ăn không tiêu, bụng đầy trướng.

Theo Y Học Hiện Đại

Nghiên cứu hiện đại chỉ ra nhiều công dụng của cây Chỉ Thực, bao gồm:

Cường tim và tăng huyết áp: Thành phần neohesperidin giúp tăng lực co bóp của tim, tăng huyết áp và lưu lượng máu động mạch.
Tăng lưu lượng máu ở các động mạch vành, não và thận.
Rối loạn chức năng tiêu hóa: Chỉ thực có tác dụng giảm trương lực cơ trơn của ruột, chống co thắt và tăng nhu động ruột.
Tác dụng đối với tử cung: Sắc nước chỉ thực có tác dụng hưng phấn tử cung, phù hợp trong điều trị sa tử cung.
Tác dụng lợi tiểu: Chỉ thực giúp lợi tiểu, chống dị ứng và giảm tính thẩm thấu của mao mạch nhờ glucosid trong cây.

Kết Luận

Cây Chỉ Thực là một thảo dược quan trọng trong y học cổ truyền và y học hiện đại. Cây có nhiều công dụng như tăng cường chức năng tim, tăng huyết áp, lợi tiểu và hỗ trợ tiêu hóa. Những thành phần hóa học trong cây, đặc biệt là flavonoid và tinh dầu, giúp cây trở thành một dược liệu hiệu quả trong việc điều trị nhiều bệnh lý.

Lưu Ý Khi Sử Dụng

Mặc dù cây Chỉ Thực có nguồn gốc từ thiên nhiên và được biết đến với nhiều công dụng, nhưng nó cũng có chỉ định, chống chỉ định và tác dụng phụ cần phải lưu ý. Vì vậy, không nên tự ý sử dụng cây chỉ thực hoặc áp dụng các bài thuốc dân gian mà thiếu căn cứ khoa học.

Việc sử dụng cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Trước khi sử dụng bất kỳ dược liệu nào, bao gồm cây chỉ thực, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để hiểu rõ tình trạng sức khỏe và được tư vấn về phương pháp điều trị phù hợp.

About
Latest Posts

Kotaro Chino

Tốt nghiệp Đại học Dược Toho vào tháng 4/2012, sau đó hoàn tất chương trình Khoa Dược vào tháng 3/2018. Bắt đầu làm việc tại Novonordisk Japan từ tháng 4/2018, rồi chuyển sang nhà thuốc FUNmacy vào tháng 9/2020. Từ tháng 4/2022, đảm nhiệm vai trò cố vấn tại MORI Healthcare, đóng góp vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.