Bệnh Gout có phải là bệnh “nhà giàu”

1. Nguyên nhân gây bệnh Gout

Gout (thống phong) là một trong những dạng viêm khớp gây đau đớn nhất, là căn bệnh dẫn đến rối loạn sự phá hủy tự nhiên chất purin, làm gia tăng lượng axit uric trong máu và tích tụ dưới dạng tinh thể muối urat ở các khớp xương gây viêm. Các vi tinh thể urat lắng đọng ở màng hoạt dịch gây sưng đau các khớp. Ngoài ra, urat có thể lắng đọng ở một số cơ quan ngoài khớp như ở gân, túi thanh dịch, màng ngoài tim, cơ tim, van tim, ngoài da, móng tay, chân.

Gout chia làm hai loại gout nguyên phát và gout thứ phát.

Bệnh gout nguyên phát gắn liền với các yếu tố di truyền và cơ địa, quá trình tổng hợp chất gây tăng acid uric còn bệnh gout thứ phát là do ăn nhiều các thức ăn, đồ uống như: Gan, lòng, thịt, cá, nấm, tôm, cua, uống nhiều rượu, bia, đồ nước ngọt có ga…

Nói cách khác, gout nguyên phát do di truyền còn gout thứ phát do chế độ ăn uống, sinh hoạt không hợp lý.

Theo quan niệm của y học cổ truyền, bệnh gout gọi là thống phong. Bệnh do ngoại tà xâm nhập cơ thể gây nghẽn tắc kinh lạc, khí trệ huyết ứ tại các khớp gây sưng, đau làm hạn chế vận động. Bệnh bắt đầu ở cơ biểu, kinh lạc sau vào cân cốt gây tổn thương các tạng phủ. Chức năng của khí huyết, tân dịch rối loạn gây ứ trệ thành đàm, đàm ứ kết mà tạo thành các cục quanh khớp, dưới da. Bệnh tiến triển lâu ngày gây tổn thương can, tỳ, thận. Bệnh biểu hiện nhiều năm, đôi khi xuất hiện đợt cấp làm tổn thương, biến dạng các khớp.

Thống phong chia làm hai thể bệnh là thể phong thấp nhiệt (đợt cấp) và thể đàm thấp ứ trệ (mạn tính).

2. Triệu chứng thường gặp

Biểu hiện lâm sàng đặc trưng thường là sưng tấy, nóng, đỏ, đau dữ dội tại một hay nhiều khớp.

Đa phần bệnh nhân khi điều trị dứt được cơn đau đều tự cho là đã khỏi bệnh mà không biết rằng bệnh vẫn đang âm thầm tiến triển bên trong. Nếu không được điều trị tiếp tục và triệt để, các cơn đau sẽ xuất hiện trở lại ngày càng nhiều và nặng hơn.

Ở giai đoạn muộn hơn, có thể xuất hiện những u, cục gọi là hạt tophi xung quanh khớp, ảnh hưởng rất lớn đến thẩm mỹ, có nguy cơ gây biến dạng khớp và có thể dẫn đến tàn phế.

Nặng có thể dẫn tới phá hủy, biến dạng khớp, đồng thời làm suy giảm chức năng gan, suy thận, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, tăng huyết áp…

Bệnh khởi phát thường không có bất kỳ triệu chứng nào ngoại trừ nồng độ acid uric trong máu cao.

Các triệu chứng đầu tiên thường gặp là ngón cái sưng đỏ và đau nhức. Đau thường xuất hiện ở các khớp bao gồm các khớp mắt cá chân, bàn chân, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay và khớp nhỏ của bàn tay, có khi ở những khớp nhỏ có ở khắp nơi trên cơ thể. Các tinh thể muối urat gây viêm khớp, dẫn đến sưng đỏ, nóng, đau và cứng khớp.

Hầu hết các bệnh nhân có các cơn đau tái phát trong vòng vài năm, tùy theo thể trạng và lối sống, mà thường là từ 1-3 năm. Nếu không chữa trị, trong giai đoạn sau, các cơn đau khớp cấp sẽ gây tổn thương nhiều khớp, làm tổn thương khớp, mất vận động, đau mạn tính.

3.Hạn chế khi điều trị bệnh Gout bằng Tây Y

Thuốc chống viêm, thuốc giảm đau, giảm acid uric là những loại thuốc Tây y thường được bác sĩ kê đơn trong điều trị bệnh gout. Điều trị bằng thuốc tân dược mang đến hiệu quả tức thì, giảm nhanh cơn đau, nhưng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ. Đặc biệt, việc tự ý sử dụng các loại thuốc điều trị không theo sự chỉ định của bác sĩ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Bệnh nhân dùng các loại thuốc đặc trị gout nên có sự tham vấn của bác sĩ chủ trị, không nên tự ý sử dụng. Vì nếu sử dụng quá liều hoặc không đúng loại thuốc có thể gặp các biến chứng như: đau đầu, chóng mặt, viêm loét dạ dày…

Một số loại thuốc Tây điều trị gout có thể kể đến như:

Thuốc giảm nồng độ acid uric, bao gồm: Allopurinol – thuốc giảm sản xuất acid uric, probenecid – thuốc tăng bài tiết qua thận,… Các loại thuốc giảm đau và chống viêm: Colchicin, Corticosteroid,… dùng trong giai đoạn gout cấp tính. Thuốc làm kiềm hóa máu và nước tiểu, tăng khả năng đào thải acid uric: dung dịch natri bicarbonat, Foncitril,….

4. Điều trị các thể gout bằng đông y

4.1. Thể phong thấp nhiệt (xuất hiện cơn gout cấp)

• Triệu chứng: Xuất hiện các cơn đau tại các ngón chân cái, đốt bàn chân sưng nóng, đỏ tấy, cực kì nhạy cảm, chỉ cần đụng nhẹ vào thôi cũng đau đớn rất khó chịu.

Ngoài ra, có thể xuất hiện một số triệu chứng kèm theo như: Sốt, đau đầu, miệng khô, khát nước, mệt mỏi, chán ăn…

4.2. Thể đàm thấp ứ trệ (gout mạn tính)

• Triệu chứng: Khớp sưng to, co duỗi khó, xuất hiện hạt tophi tại các vị trí khớp đau, dưới da và vành tai khi sờ vào thấy mềm, không đau, hay gặp ở người béo, lưỡi bệu, có vết răng (rìa lưỡi có vết răng).

Trị gout bằng y học cổ truyền thường tập trung vào việc cân bằng khí huyết, làm mát cơ thể, và giải độc. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến trong y học cổ truyền Nhật Bản để điều trị gout:

Dược liệu:

• Rễ bạch chỉ (Angelica sinensis): Giúp lưu thông khí huyết và giảm đau.
• Cẩu tích (Cibotium barometz): Được sử dụng để bổ sung năng lượng và hỗ trợ khớp.
• Xương bồ (Ligusticum chuanxiong): Thường được kết hợp với các thảo dược khác để làm giảm viêm và đau khớp.
• Thương truật (Atractylodes macrocephala): Hỗ trợ tiêu hóa và giảm tích tụ độc tố.

Và nhiều thành phần thảo dược khác như: Sài hồ, gừng, đại táo, hoàng cầm, thược dược, bán hạ, chỉ thực, đại hoàng…

Châm cứu: Châm cứu có thể được sử dụng để giảm đau và viêm. Các điểm châm cứu thường được chọn dựa trên các triệu chứng cụ thể của bệnh nhân.

Mát-xa và xoa bóp: Mát-xa nhẹ nhàng và xoa bóp các khu vực bị ảnh hưởng có thể giúp giảm đau và cải thiện lưu thông máu.

Chế độ ăn uống: Ăn thực phẩm tươi, tránh các thực phẩm gây viêm như thịt đỏ, hải sản, và thực phẩm chứa purine cao. Tăng cường ăn rau xanh và trái cây, uống nhiều nước để giúp cơ thể loại bỏ axit uric.

Lối sống: Tập luyện nhẹ nhàng và duy trì cân nặng hợp lý có thể giúp giảm triệu chứng gout.

5. Món ăn bài thuốc hỗ trợ điều trị gout

Bên cạnh việc dùng thuốc Tây Y và Đông Y, bệnh nhân nên tăng cường

• Rau củ quả tươi bổ mát tăng đào thải acid uric như: Dưa leo, đậu bắp, rau đắng, rau ngổ, rau bợ, càng cua, rau diếp, rau cải, rau lang, rau má, rau đay, mướp hương, hành hoa, kinh giới, tía tô, rau ngò; các loại rau thơm;
• Trái cây như: Đu đủ, chuối, dưa hấu, dưa bở, na…; uống nước atiso, râu mèo, diệp hạ châu, mã đề, hoa cúc…
• Nên ăn chất bột có trong gạo lứt, bánh mì, gạo, ngô, khoai củ các loại tươi mới; ăn chất béo có trong dầu vừng, dầu ô liu…
• Nên ăn chất đạm có trong sữa, phomai, sữa chua, các chế phẩm từ sữa và cá rô, cá lóc, cá kèo, cá bống…

Bệnh gout thường thiên về “nhiệt”, do đó:

• Hạn chế tối đa các loại thức ăn có tính nóng, giàu đạm như thịt chó, dê, bò, chim, thịt thú rừng, nhất là phủ tạng động vật.
• Kiêng ăn hải sản như: Cá trích, cá mòi, cá nục, cá ngừ, mực, tôm, cua; gia vị như: Tiêu ớt, tỏi, cà ri, nước mắm; rượu bia cà phê, trà đặc, sô cô la, ca cao…

6. Phòng bệnh gout như thế nào?

• Quản lý cân nặng: Cân nặng phù hợp có thể làm giảm nồng độ acid uric và giảm xuất hiện các cơn gout cấp.
• Giảm hoặc ngừng việc sử dụng rượu, bia: Uống rượu nhiều sẽ làm sản sinh acid lactic. Acid lactic sẽ tranh chấp đào thải với acid uric, làm cho lượng acid uric không thể thoát ra ngoài hoặc thoát với khối lượng không đủ.
• Uống đủ nước mỗi ngày, ít nhất 2-3 lít nước vì nó giúp hòa tan acid uric trong cơ thể và loại bỏ qua đường tiết niệu ra ngoài.
• Hạn chế ăn thực phẩm có nhiều purin (như cá cơm, cá mòi, ngỗng, nội tạng…).
• Tăng cường ăn nhiều rau, củ, trái cây, đạm thực vật…

Tham khảo sản phẩm Kanpo 210 giúp hỗ trợ điều trị và cải thiện tình trạng bệnh Gout từ Y học cổ truyền Nhật Bản.